Zjawisko niestabilności stawu ramiennego to stan, do którego dochodzi na skutek nawracających zwichnięć. Głowa kości ramiennej (podczas wykonywanych ruchów) przemieszcza się w nieprawidłowy, nadmierny sposób względem panewki, często zupełnie z niej wypadając. Może to prowadzić uszkodzenia struktur stawowych tj np. obrąbek więzadła, torebka stawowa. Dolegliwościami towarzyszącymi może być ból, poczucie dyskomfortu i niepewność.
Wyróżnia się dwa rodzaje niestabilności:
- jednokierunkowy – powstająca w wyniku urazu związana jest z charakterystycznymi wewnątrz i zewnątrzstawowymi,
- wielokierunkowy – wynikający z wrodzonej wiotkości, nie jest z wiązana z konkretnym urazem.
Podziału można dokonać, również na podstawie kierunku przemieszczania się głowy kości ramiennej względem panewki. Chory cierpiący z powodu niestabilności przedniej stawu ramiennego będzie zgłaszał ból oraz poczucie dyskomfort w określonych pozycjach barku. Często jest to tak zwana pozycja obawy/pozycja 90-90- (90° odwiedzenia i 90° rotacji zewnętrznej), zaś osoba cierpiąca z powodu niestabilności tylnej stawu ramiennego będzie zgłaszał ból w rzucie tylnej szpary stawy oraz poczucie dyskomfortu i obawy w pozycji zgięcia, przewidzenia i rotacji wewnętrznej barku. Dolegliwości mogą nasilać się podczas aktywności takich, jak: pływanie, wiosłowanie czy wyciskanie sztangi w pozycji leżącej.
Brak stabilności stawu sprawia, że nie jest on odpowiednio chroniony przez struktury wewnątrzstawowe, które ulegają rozciągnięciu czy uszkodzeniu. Może też wiązać się ona z uszkodzeniem struktur ścięgnistych, które swoje przyczepy mają w obrębie stawu.
Gdy stabilizatory statyczne czy obrębek stawowy, torebka i więzadła zaprzestają spełniać swoją funkcję, potrzebna jest większa stabilizacja zewnętrzna, czyli stabilizacja mięśniowa.
Kluczową rolę w leczeniu niestabilności odgrywa rozpoznanie jej rodzaju, wykluczanie innych uszkodzeń, poznanie przyczyny, a w kolejnym kroku podjęcie decyzji o odpowiednim postępowaniu.
W wielu przypadkach dobre rezultaty terapeutyczne przynosi leczenie zachowawcze- czyli fizjoterapia. Skupia się ona na poprawie działania dynamicznych stabilizatorów obręczy barkowej. Ma również na celu edukację Pacjenta w zakresie ryzykownych pozycji i unikania działań wpływających na zaostrzenie objawów. Kluczowym postępowaniem jest terapia manualna i ćwiczenia często wspomagane fizykoterapią i kinesiotapingiem.
Rehabilitacje barku po uszkodzeniu lub/i po zabiegu operacyjnych powinna być wczesna i rozpoczynać się od ruchów czynnych i działań mających na celu przywrócenie odpowiedniej biomechaniki.