Tak naprawdę, niewiele. Potocznie określamy ją jako skrzywienie kręgosłupa, ale nie jest to do końca prawdą...Skolioza to deformacja rozwojowa kręgosłupa i całego grzbietu, także klatki piersiowej oraz jamy brzusznej. Dzieje się tak, ponieważ kręgosłup początkowo skręca się wokół własnej osi jak korkociąg, a dopiero później wykrzywia w bok i ku tyłowi. Określa się to zjawisko jako deformację trójpłaszczyznową, czyli 3D. Dlatego dokładne cechy deformacji widać w tomografii komputerowej 3D, a nie na zwykłym zdjęciu RTG.
Kiedy najczęściej pojawia się skolioza?
Wtedy, gdy ma miejsce najszybszy rozwój kręgosłupa, czyli w okresie skoku wzrostowego pokwitaniowego (9-15 rok życia u dziewczynek, 10-16 u chłopców). Wtedy właśnie, ze względu na działanie hormonów, zwiększa się aktywność tzw. chrząstek wzrostowych kręgosłupa, które mogą zacząć funkcjonować nieprawidłowo. Dlaczego? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi i przyczyny. Jest wiele teorii, ale żadna nie została naukowo potwierdzona. Dlatego taką chorobę określa się jako "idiopatyczną", czyli bez uchwytnej przyczyny.
Kiedy zatem podejrzewać skoliozę?
Gdy pojawia się nierówność barków, łopatek lub miednicy. Początkowo nie zawsze widoczne jest skrzywienie boczne kręgosłupa! Dlatego bardzo ważne jest badanie skoliometrem przez ortopedę.
Czy skoliozę można wyleczyć?
Podstawowym celem jest niedopuszczenie do jej postępowania! Należy o tym pamiętać, ponieważ jest to choroba nieprzewidywalna i trudna do leczenia. Nie jest to deformacja "kosmetyczna", którą można łatwo poprawić. Świadomość tego pozwala uniknąć niepotrzebnych rozczarowań, nieporozumień lub zarzutów wobec siebie lub leczącego.
Wytyczne dotyczące leczenia ustalone są na podstawie medycyny opartej na faktach, przez międzynarodowe towarzystwo naukowe Scoliosis Research Society.
Skoliozy wielkości 10-25st. kąta Cobb'a (zagięcie boczne skrzywienia) leczy się rehabilitacyjnie. Aktualnie jedyną metodą posiadającą udowodnione naukowo efekty jest metoda FITS: Funkcjonalna Indywidualna Terapia Skolioz. Zajmują się nią wykwalifikowani fizjoterapeuci.
Deformacje wielkości 25-45st. leczone są gorsetem Cheneau. Jest to plastikowy, zdejmowany gorset, robiony na miarę. Aby przyniósł oczekiwane rezultaty należy go nosić ok 20godzin na dobę.
Operacyjnie leczy się skoliozy powyżej 45 st. Aktualnie na świecie standardem jest leczenie operacyjne z dostępu tylnego (od strony pleców). Wykonuje się korekcję deformacji dzięki tytanowym śrubom wkręconym do kręgów oraz tytanowym lub kobaltowo-chromowym prętom. Wszystko jest bardzo sztywne i stabilne, dzięki czemu po operacji nie jest potrzebny gips lub gorset, jak to bywało przy starych metodach. Do domu pacjent wychodzi po 7-10 dniach od zabiegu, bez potrzeby specjalistycznej rehabilitacji.
Należy pamiętać, że mimo postępu medycyny skoliozy cały czas są powszechnie występującym zjawiskiem. Przyczyny skolioz nadal nie zostały wyjaśnione, co nie zmienia faktu, że można je skutecznie i bezpiecznie leczyć. Najważniejsza jest prawidłowa diagnoza.
