Zbliża się zima, a z nią nieodśnieżone chodniki, błoto pośniegowe, lód na drodze. W takich warunkach nietrudno o skręcenie kolana czy kostki. Te dwa urazy to najczęstsze przyczyny z jakimi pacjenci zgłaszają się do ortopedy. Niestety zazwyczaj pacjenci zgłaszają się z tymi kontuzjami bezpośrednio do Szpitala. Izba Przyjęć, Szpitalny Oddział Ratunkowy to miejsca, w których leczy się pacjentów z bezpośrednim zagrożeniem zdrowia lub życia. Niewątpliwie skręcenie stawu kolanowego czy kostki nie są urazami zagrażającymi bezpośrednio życiu i zazwyczaj nie ma potrzeby natychmiastowego zgłoszenia się w środku nocy do szpitala.

Poczekać aż samo przejdzie?

Absolutnie nie! Jeżeli doszło do poważnego uszkodzenia stawu, nieleczone następstwa mogą mieć negatywny wpływ na resztę życia. Dodatkowo, rezygnacja z profesjonalnej konsultacji może zamknąć drogę do uzyskania odszkodowania, dzięki któremu można opłacić dalsze leczenie i rehabilitację. Nieleczony uraz, podczas którego doszło do zerwania więzadeł, może skutkować niestabilnością i zmianami zwyrodnieniowymi stawu, a te oznaczają przewlekły ból, niesprawność i czasami niejednokrotnie konieczność wymiany stawu na sztuczny.

Które uszkodzenie jest poważne a które nie?

Często bywa tak, że nawet doświadczony ortopeda musi wspomagać się dodatkowymi badaniami takimi jak USG czy MRI, żeby dokładnie określić do jak poważnych uszkodzeń stawu doszło. Jak więc, niemający wiedzy medycznej pacjent może sam siebie zdiagnozować? Niestety jest to praktycznie niemożliwe, a wspomaganie się wiedzą doktora google lub opiniami znajomych i rodziny tylko zwiększa ryzyko dobrania niewłaściwego leczenia. Dlatego konieczne jest skorzystanie z konsultacji ortopedy, szczególnie, jeśli w okolicy stawu pojawił się spory obrzęk lub zasinienie.

Co robić gdy dojdzie to skręcenia kolana lub kostki?

Gdy wydarzyło się już takie nieszczęście, należy przede wszystkim zachować spokój. Jeżeli pomimo urazu istnieje możliwość stąpania na kończynie, ryzyko że doszło do złamania jest niewielkie. Na pewno należy jak najszybciej obłożyć staw lodem lub innym chłodnym okładem. W miarę możliwości trzeba usztywnić staw bandażem elastycznym lub ortezą. Warto też załatwić sobie kule łokciowe (można je wypożyczyć w każdym sklepie z zaopatrzeniem ortopedycznym) po to,  żeby jak najmniej obciążać kończynę po urazie. Potem po prostu spokojnie  wrócić do domu, wziąć leki przeciwbólowe dostępne bez recepty i zadzwonić do ortopedy. Pośpiech i emocje związane z wypadkiem nigdy nie są dobrym doradcą. Emocje często każą pacjentowi zgłosić się bezpośrednio do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego lub Izby Przyjęć, a są to miejsca dedykowane leczeniu pacjentów w stanie bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia. Skręcenie stawu skokowego lub kolanowego całe szczęście takim stanem nie jest.

Jak będzie wyglądało leczenie?

Jedyną rozsądną odpowiedzią jest: „to zależy”. Zależy przede wszystkim od tego czy doszło tylko do naciągnięcia więzadeł, czy doszło do ich zerwania, albo co gorsza do złamania. W najłagodniejszych przypadkach wystarczy odciążanie kończyny, chłodne okłady i fizykoterapia. Czasami konieczne jest również krótkie unieruchomienie w ortezie lub opatrunku gipsowym. W najgorszym z możliwych scenariuszu może być konieczne leczenie operacyjne. Po wygojeniu uszkodzonych więzadeł kończyna nie jest jeszcze w pełni sprawna. Praktycznie w każdym przypadku dochodzi do większych lub mniejszych zaników mięśni, przykurczów pourazowych stawu. Na szczęście dobrze poprowadzona rehabilitacja jest w stanie cofnąć wszystkie te niekorzystne następstwa urazu i w zdecydowanej większości przypadków przywrócić pacjenta do pełni sprawności.