Dolegliwości bólowe zlokalizowane po stronie zewnętrznej stawu kolanowego mogą świadczyć o ZESPOLE BOCZNEGO PRZYPARCIA RZEPKI.
Rzepka to największa trzeszczka w ciele człowieka położona z przodu stawu kolanowego. Tylna część rzepki i kłykcie kości udowej tworzą staw rzepkowo-udowy. Podczas ruchów zgięcia i wyprostu rzepka porusza się po bloczku kości udowej, co warunkuje prawidłową mechanikę stawu kolanowego. Tor, po którym porusza się rzepka jest kontrolowany przez mięśnie (elementy dynamiczne ) oraz troczki, więzadła i kłykcie kości udowej (elementy statyczne). Boczne przyparcie rzepki oznacza nadmierne przesunięcie rzepki do kłykcia bocznego kości udowej. Powodem tego może być przeciążenie stawu rzepkowo - udowego a co za tym idzie dysbalansu mięśniowego. Osłabiona jest głowa przyśrodkowa mięśnia czworogłowego uda (VMO), zbyt napięte zaś są struktury położone po bocznej stronie uda (np. pasmo biodrowo - piszczelowe). Na boczne ustawienie rzepki mogą też mieć wpływ uwarunkowania anatomiczne np. wrodzone wysokie ustawienie rzepki, zaburzenia posturalne tj. koślawość kolan czy stopa płasko - koślawa.
Statystycznie, najczęściej zespół ten dotyczy młodych kobiet, ponieważ często mamy tu do czynienia z wiotkością tkanek otaczających rzepkę, które powinny zabezpieczać przed jej nadmierną ruchomością.
Podczas pełnego wyprostu kończyny dolnej w stawie kolanowym i rozluźnieniu mięśni, w warunkach prawidłowych możliwy jest bierny ruch rzepki w czterech kierunkach (bok, przyśrodek, góra i dół). Ruch w kierunku przyśrodkowym powinien wynosić 25 % długości rzepki.
Przy konflikcie rzepkowo - udowym dolegliwości bólowe i sztywność odczuwane są pod, nad lub w okolicy rzepki. Pojawiają się one podczas długiego siedzenia, kucania, klęku, biegu czy chodzenia po schodach. Pacjentowi często trudno jest wskazać konkretne miejsce występowania bólu. W miarę upływu czasu przyparcie boczne rzepki może doprowadzić do uszkodzeń chrząstki stawu rzepkowo - udowego (chondromalacja).
Ogromną rolę w leczeniu tego zespołu odgrywa rehabilitacja. Pierwszy etap leczenia fizjoterapeutycznego to ograniczenie aktywności fizycznej, opanowanie stanu zapalnego i ewentualnego obrzęku. Można tu zastosować krioterapię oraz kinesiotaping (przeciwobrzękowo). Następnie zwiększa się elastyczność napiętych struktur (strona boczna) i wzmacnia się te osłabione (głównie VMO). Fizjoterapeuta przedstawia zestaw ćwiczeń wzmacniających, uczy prawidłowych technik strechingu oraz rolowania. Często też stosuje kinesiotaping centrujący rzepkę. Oprócz tego ważna jest też praca nad odbudową prawidłowych wzorców ruchowych oraz zniesieniem zaburzeń biomechanicznych. Wykorzystuje się tu techniki terapii manualnej, masażu głębokiego i treningu stabilizacyjnego. Leczenie wspomóc można również zabiegami fizykalnymi tj. ultradźwięki, magnetoterapia, fala uderzeniowa czy elektrostymulacja.
