Udar mózgu pojawia się niespodziewanie, w kilka chwil zmieniając życie dotkniętej nim osoby, a także jej bliskich. To choroba cywilizacyjna, w większości przypadków dotycząca osób powyżej 40 roku życia. Szacuje się, że w Polsce rocznie występuje około 65 tyś. zachorowań na udar mózgu. Przebycie udaru skutkuje obniżeniem jakości funkcjonowania w wielu sferach życia chorego, który najczęściej doświadcza:

• niedowładu połowiczego,
• zmniejszenia samodzielności w czynnościach codziennych,
• a niejednokrotnie cierpi na trudności w komunikowaniu się w postaci afazji bądź dyzartrii.

Mowa odgrywa szczególną rolę w życiu każdego człowieka,  umożliwiając mu pozyskiwanie wiedzy o otaczającym go świecie, wyrażanie przeżyć, oddziaływanie na otoczenie czy zaspokajanie potrzeb. Porozumiewać się możemy również za pomocą pisania, czytania czy gestów. Proces mówienia wymaga współdziałania różnych ośrodków i struktur ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Uszkodzenie którejkolwiek części mózgu, na przykład na skutek udaru, może w istotny sposób zakłócić akt komunikacji.

W dyzartrii zakłóceniu ulega wypowiadanie słów, chory jednak może się porozumiewać, pisząc i czytając. Podłożem dyzartrii są zaburzenia funkcjonowania aparatu wykonawczego mowy: języka, warg, podniebienia, gardła i krtani, często występują też zaburzenia połykania. Mowa jest niewyraźna, bełkotliwa, bywa wybuchowa czy monotonna. Chory mówi raczej wolno, nierytmicznie, nie ma za to trudności w rozumieniu, myśleniu czy budowaniu wypowiedzi. Celem terapii dyzartrii jest:

• usprawnienie aparatu artykulacyjnego, oddechowego, fonacyjnego (i ich koordynacja),
• poprawa akcentu, intonacji, barwy głosu,
• poprawa wyrazistości wypowiedzi.

Afazja może dotyczyć wszystkich zdolności językowych: tak mówienia i/lub rozumienia wypowiedzi innych osób, jak również czytania, pisania, liczenia. U osób z afazją obserwuje się też trudności w określaniu czasu, rozpoznawaniu oraz nazywaniu przedmiotów, jak również problemy w rozumieniu znaczeń słów i gestów. Afazja potrafi zmieniać swoją postać lub ustępować pod wpływem leczenia i odpowiednio prowadzonej terapii. Kierunek terapii zależy od rodzaju afazji i związanych z nią zaburzeń. Głównym jej celem jest:

• rozwijanie umiejętności porozumiewania się chorego z otoczeniem,
• ćwiczenie funkcji poznawczych,
• właściwa rehabilitacja zaburzonych czynności (rozumienia i nadawania mowy, czytania, pisania, liczenia itp.), a więc poprawa jakości życia i funkcjonowania społecznego.

Plan terapii logopedycznej musi być indywidualnie dopasowany do możliwości pacjenta i realizowany przy współudziale rodziny. Terapia neurologopedyczna chorego z afazją w większości przypadków przynosi dobre efekty. Pamiętajmy również, że dojrzały układ nerwowy jest  plastyczny, co oznacza, że nawet w dorosłym mózgu istnieje możliwość naprawy zaburzonych funkcji - zwłaszcza przy odpowiedniej rehabilitacji. Dzięki leczeniu i poprawie zdrowia, chory może mieć  więc nadzieję na powrót do normalnego życia bądź poprawę jego jakości. Wymaga  to jednak czasu, cierpliwości i wielu ćwiczeń.