Haluks to potoczna nazwa palucha koślawego. Jest to najczęstsza, nabyta deformacja stopy oraz częsty problem, z którym pacjentki zgłaszają się do ortopedy i fizjoterapeuty. Nie bez powodu użyliśmy formy żeńskiej, gdyż schorzenie to występuje u kobiet dziewięć razy częściej niż u mężczyzn.

          Wiele osób jest przekonanych, że jest to jedynie problem estetyczny. Tak naprawdę pacjentki borykają się przede wszystkim z dolegliwościami bólowymi oraz okresowym stanem zapalnym pod postacią zaczerwienienia, zwiększonego ucieplenia i obrzęku wokół palucha. Występuje stopniowo narastające ograniczenie jego ruchomości oraz problem z doborem obuwia. Objawy te korelują z zaawansowaniem schorzenia i są wynikiem złożonej deformacji palucha. Często towarzyszą również deformacje palców II-IV stopy oraz bolesne modzele i nagniotki.

Przyczyny powstawania haluksa są złożone.  Zaliczamy tu:

• czynniki genetyczne,
• predyspozycję anatomiczną,
• nadmierną wiotkość stawową,
• płaskostopie,
• nadwagę,
• nieprawidłowo dobrane obuwie.

Czasami mamy do czynienia z wtórnym paluchem koślawym. Może on powstawać po urazach stopy, występować w niektórych chorobach układowych jak RZS czy chorobach nerwowo- mięśniowych.

Rozpoznanie opiera się na wywiadzie, badaniu fizykalnym i ocenie obrazów RTG. Postępowanie lecznicze zależy od stopnia deformacji i stwierdzonych składowych patologii.

Leczenie nieoperacyjne ma na celu zmniejszenie bólu i zapewnienie jak najdłużej sprawności funkcjonalnej stopy. Proponowane leczenie rehabilitacyjne składa się z:

• terapii manualnej,
• kinezyterapii,
• fizykoterapii,
• doboru wkładek ortopedycznych,
• edukacji pacjenta.

Dodatkowo może być uzupełnione o leczenie podologiczne. Leczenie zachowawcze bardzo rzadko powoduje wycofanie się zmian występujących w paluchu, jednak często umożliwia uniknąć operacji lub odroczyć ją w czasie.

Przy dużym zaawansowaniu zmian wybierane jest leczenie operacyjne polegające na chirurgicznej korekcji deformacji stopy. Bardzo ważna jest współpraca lekarza ortopedy z fizjoterapeutą. Rehabilitacja powinna być wprowadzona już przed operacją i kontynuowana po zabiegu operacyjnym, aby jak najszybciej przywrócić sprawność pacjentki oraz utrzymać efekty uzyskane przez ortopedę. Prawidłowo przeprowadzona rehabilitacja pooperacyjna pomaga uniknąć zgłaszanego często przez pacjentki problemu z ograniczeniem ruchomości palucha oraz zmniejszyć obrzęki stopy i skrócić okres rekonwalescencji.

       Leczenie haluksa jest często wyzwaniem zarówno dla fizjoterapeuty jak i lekarza ortopedy. Jednakże pacjentki z tą dysfunkcją nie są skazane na pogłębiającą się niesprawność i niski komfort życia. Możliwe jest satysfakcjonujące leczenie zachowawcze, którego rezultatem będzie poprawa parametrów biomechanicznego obciążenia stóp i zmniejszenie dolegliwości bólowych, a co za tym idzie poprawa funkcjonowania pacjentki w życiu codziennym. Po wyczerpaniu metod leczenia zachowawczego pacjentka jest kierowana do lekarza ortopedy. Po operacji przeprowadzamy w JOPA Clinic pełen program rehabilitacyjny.